Kategori: Dernek

Derneklerle ilgili bilgilerimi, tecrübelerimi, düşüncelerimi paylaştığım kategori

Dernek Beyannamesi

Dernekler her sene 30 Nisan gün sonuna kadar beyannamelerini DERBİS üzerinden Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne bildiriyorlar. Derneklerin DERBİS’ten yaptığı bu bildirim haricinde bir başka bildirimi bulunmuyor. Yani dernekler sadece Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne bildirim yapıyor. Vergi Dairesi vb. bir başka yere beyanname/bildirim vermiyorlar.

DERBİS’e giriş yaptıktan sonra BEYANNAME bölümüne geçilerek toplam 12 bölümden oluşan beyanname doldurulabilir. Ancak bundan önce verilecek beyanname için yönetim kurulunda karar almak gerekiyor. Yani yönetim kurulu verilecek beyannamenin detaylarını inceleyip Yönetim Kurulu Kararı olarak Karar Defteri’ne yazıyor. Burada toplantıya katılanların oy birliği mi var yoksa oy çokluğu mu var, bu önemli. Zira bu bilgi, Yönetim Kurulu Kararı’nın tarih ve sıra numarası ile birlikte DERBİS’teki beyannamenin 12. bölümüne girilmek zorunda.

Beyannamenin en önemli bölümlerinden bir tanesi 7. bölüm olan Mali Bilgiler. Bu bölümde eğer İşletme Hesabı’na (Basit Usul) göre defter tutuluyorsa solda Gelirler sağda Giderler olmak üzere iki kısım var. Oradaki bilgiler dolduruluyor.

Gelirler:

Giderler:

Dernek Faaliyet Belgesi

2020 yılının başında getirilen uygulama ile artık derneklerin aktif / faal olduğuna dair bilgi içeren “Faaliyet Belgesi” sadece DERBİS üzerinden alınmaktadır. İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’ne fiziken gidilerek yapılan başvuru kaldırılmış ve bu başvurunun DERBİS üzerinden anlık olarak yapılması ve sonucu içeren çıktının yine anlık olarak DERBİS’ten alınması sağlanmıştır.

Bağış Nedir? Üyelik Aidatı Nedir? Bağış Makbuzu Nasıl Düzenlenir?

Kurulan her dernek iki türde gelir elde edebilir:

  1. Bağış
  2. Üye Aidatı

Derneklerin bağış toplaması için herhangi bir izin almasına gerek bulunmamaktadır. Kurulan her dernek kurulduğu andan itibaren bağış kabul edebilir. Bağış, derneğin herhangi bir ilanda/duyurda bulunmadan aldığı, gerçek veya tüzel kişiler tarafından derneğe verilen paradır. Genel olarak dernekler bağış paralarıyla giderlerini karşılarlar.

Bağışlar derneklerin banka hesabına yatırılabileceği gibi, elden nakit olarak (makbuz karşılığı) da tahsil edilebilir. Üyelik aidatı için de aynı durum geçerlidir. Düzenlenecek makbuzun ismi Dernek Gelirleri Alındı Belgesi‘dir. Bu belge dernek kurulduktan sonra alınacak bir Yönetim Kurulu Kararı ile matbaada bastırılabilir. Bastırılan makbuz için İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’ne herhangi bir bildirimde bulunulmasına gerek yoktur. Bastırılacak makbuzun şablonu Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinden temin edilebilir.

Makbuz düzenlenirken açıklama bölümüne gelen paranın turu bağış ise BAĞIŞ, üyelik aidatı ise AİDAT yazılabilir. Dernekler kâr amacı olmayan kuruluşlar olduğu için bir satış (ticaret) yapamazlar. Dolayısıyla makbuzu fatura gibi satış geliri elde etmek için kullanamaz, bununla ilgili bir ifade yaşamazlar.

Dernek makbuzunu kullanarak bağış toplamaya Yönetim Kurulu (Asıl) Üyeleri yetkilidir. Bu üyeler haricinde birisi bağışı teslim alacaksa mutlaka İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’nden (veya DERBİS üzerinden) Yetki Belgesi almış olmalıdır. Örneğin derneğin personeli varsa onun adına bu belge alınmış olmalı ve o, bu belge alındıktan sonra makbuza ismini yazıp imzasını atarak tahsilat yapmalıdır. Tabi teoride olan bu durum pratikte maalesef uygulanmamaktadır.

Yardım Toplama İzni nedir?

Bir amaç doğrultusunda belirli bir süre için düzenlenen kampanyalar yardım toplama kampanyası olarak adlandırılır. Bunun için de yardım toplama izni alınması gerekir. Yardım toplama izni 2860 Sayılı Kanun kapsamında alınabilir. Bunun için dernekler, yönetim kurulunda belirledikleri iki kişinin sorumluluğunda İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’ne başvurarak bu izni alabilirler. Bunun haricinde gerçek kişiler de üç kişinin sorumluluğunda (üç kişiden oluşturulan sorumlu kurul) yardım toplama izni alabilirler. Onlar da yine İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’ne başvuru yaparak bu izni alırlar.

Bir kaç örnek ile yardım toplama iznini açıklayayım:

Sivas ili Akıncılar ilçesi Cumhuriyet İlkokulu’na kütüphane kurulması

Yurt içindeki ihtiyaç sahibi ailelerin gıda ve yakacak ihtiyaçlarının karşılanması

Afrika’daki kurak bölgelerde su kuyuları açılması

SMA Hastası Ayşe Yılmaz’ın tedavi olabilmesi için gerekli ücretin toplanması

Nesli tükenmekte olan su kaplumbağaları için yaşam alanları oluşturabilmek

Muğla’da yanan ormanlık alanın yeniden ağaçlandırılmasını sağlamak

Yukarıda bir çok kampanya amacını örneklendirdim. Bu amaç doğrultusunda bir dilekçe hazırlanır ve bu dilekçeye keşif özeti denen kampanya detayları yazılır. Yani örneğin kütüphane kurulması amacıyla izin alınıyorsa bu kütüphanede yer alacak kitaplar için kaç adet olacağı ve tutarı, masalar için kaç adet olacağı ve tutarı, sandalyeler için kaç adet olacağı ve tutarı, dolaplar için kaç adet olacağı ve tutarı gibi tüm detayların satır satır yazılması gerekiyor.

İzin belirli bir süre için alınır. Bu süre en fazla bir senedir. Eğer süre sonunda hedeflenen tutara ulaşılamaz ise en fazla bir senelik daha uzatma yapılabilir. Bunun için izin süresi sonunda kampanya ile ilgili tüm belgeler (fiş, fatura, banka hesap hareketleri, teslim makbuzu vs.) toparlanarak kampanya denetçilerine teslim edilir. Denetleme sonucunda herhangi bir olumsuzluk yoksa uzatma talebi işleme alınır. Her kampanyaya İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’nde çalışan en az iki memur kampanya denetçisi olarak görevlendirilir.

Yardım toplama izni doğrultusunda eğer para toplanacaksa, mevcut banka hesaplarından farklı bir banka hesabı açılır ve kampanya denetçisine bildirilir. Onun onayı ile bu hesap (veya hesaplar) kullanılmaya başlanır. Bu hesaba sadece kampanya amacına uygun yardımlar kabul edilir ve bu hesaptan sadece kampanya amacına uygun konularda harcama yapılabilir. Bunun haricinde bir harcama (çıkış) yapılması ilgili kanuna aykırıdır.

Yardım toplama izni alabilmek için eğer bir okula kütüphane kurulacaksa İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden, eğer sağlıkla ilgili bir konu ise İl Sağlık Müdürlüğü’nden, eğer yetim, öksüz, şehit aileleri ve gaziler gibi bir konu ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nden onay (muvaffakat) yazısı almak gereklidir. Öncelikle bu kurumlara başvuru yapılmalı ve alınacak onay yazısı eklenerek yardım toplama izin başvurusu yapılmalıdır.

Dernek nedir ve nasıl kurulur?

Dernek, birden fazla kişinin aynı amaç doğrultusunda bir araya gelerek oluşturdukları ve kâr amacı olmayan sivil toplum kuruluşudur.

Örneğin: Papatya Çiçeğini Sevenler Derneği

Amaç: Papatya çiçeğinin korunmasını ve ülke genelinde daha fazla ekilmesini sağlamak.

Dernek en az 7 kişi ile kurulur. Her derneğin en az 5 kişiden oluşacak bir Yönetim Kurulu bir de en az 3 kişiden oluşacak Denetim Kurulu olmak zorundadır.

Kurucu 7 kişiden 5’i yönetim kuruluna seçilebilir. Diğer 2 kişi de denetim kuruluna seçilebilir. Herhangi bir engel yok. Bu kurullara girerek görev almak istemeyenler sadece Kurucu olarak da kalabilirler. Herhangi bir yasal sorumlulukları (kuruculuk haricinde) olmayacaktır.

Dernek kurmak ücretsizdir. Dernek kurmanın herhangi bir maliyeti yoktur. Dernek kurmak için herhangi bir harç ödemesi yapılmaz. İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’ne herhangi bir ödeme yapılmaz.

“Dernek” kategorisi

2012 yılından bu yana dernek kurucusu ve yöneticisi olarak faaliyetler yapıyorum. Zaman icerisinde öğrendiğim ve ülkemizde bu tür bilgilerin pek paylaşılmadığını gördüğüm için bu konuda öğrendiklerimi, tecrübelerimi, uygulamaları ara ara paylaşmaya çalışacağım.

Bu kategoride yazacaklarım zaman içerisinde öğrendiğim ve tecrübe ettiklerimi içerecektir. Yine de uygulamada oluşabilecek sorunlar sebebiyle sorumluluk kabul etmeyeceğimi, bu tür konularda İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’ne danışılması gerektiğini belirtmek istiyorum.